Temat osobowości jest tematem złożonym, bowiem wszystko zależne jest dziedziny nauki. Ogólnie jednak mianem osobowości określa się sposób, w jaki dana osoba reaguje na różnego rodzaju bodźce zewnętrzne. Składają się na to m. in. cechy charakteru, które warunkują nasze reakcje, zachowania oraz relacje. Wszystko to sprawia, że jesteśmy od siebie bardzo różni. Warto dodać, iż wyróżniamy osobowości prawidłowe i nieprawidłowe. Uzależnione jest to od cech, na podstawie których możemy stwierdzić czy występują odchylenia od ogólnie przyjętej normy.
Elementy osobowości
Na naszą osobowość składa się kilka bardzo istotnych elementów. Są to:
- kontakty międzyludzkie
- postrzeganie siebie
- postrzeganie innych osób
- reakcje emocjonalne
- kontrolowanie impulsów
Zaburzenia osobowości
Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, jednak zaburzenia osobowości to najpowszechniejsze zaburzenia psychiczne występujące u ludzi. Nie należy ich jednak mylić z chorobami psychicznymi! Przyjmuje się, że tego typu zaburzenia rozpoznawane są u osób, których zachowanie znacznie odbiega od ogólnie przyjętych w danym społeczeństwie norm. Jak jednak rozpoznać zaburzenia wynikające jedynie z usposobienia człowieka?
Przyczyny zaburzeń osobowości
Obecnie naukowcy nie są w stanie określić przyczyn występowania zaburzeń osobowości. Mówi się, że większość z nich wynika z różnego rodzaju czynników i sytuacji, z którymi mieliśmy styczność. Doświadczenia z dzieciństwa, relacje w domu, kontakt z rówieśnikami – to wszystko może mieć wpływ na rozwój zaburzeń osobowości. Dochodzą do tego czynniki genetyczne oraz biologiczne. Osoby zmagające się z tym problemem często są aspołeczne, cierpią na stany lękowe i są bardziej podatne na rozwój depresji.
Typy zaburzeń osobowości
Zaburzenia osobowości dzielimy na trzy grupy:
- zaburzenia unikowe, zależne, obsesyjno-kompulsyjne
- zaburzenia paranoiczne, schizoidalne, schizotypowe
- zaburzenia typu borderline, histrioniczne, antyspołeczne
Osobowość antyspołeczna
Osoby z tym typem osobowości często wykazują lekceważący stosunek do innych ludzi. Sprzeciwiają się systemowi, często są impulsywne i skore do popełniania przestępstw. Wykazują się brakiem empatii oraz są lekkomyślne.
Osobowość schizotypowa
Są to tzw. ekscentrycy – charakteryzują się często nietypowym wyglądem oraz przekonaniami. Nierzadko są niezdolne do bliskich relacji z innymi ludźmi i niekomfortowo czują się w ich towarzystwie. Ich myślenie ma charakter metaforyczny i odbiega od ogólnie przyjętych norm społecznych.
Osobowość schizoidalna
Można porównać ich do malkontentów. Praktycznie nic nie jest w stanie ich zadowolić czy sprawić im przyjemność. Do ludzi podchodzą niechętnie, ze znacznym dystansem. Są osamotnieni i boją się wchodzić w związki.
Osobowość paranoiczna
Jedną z głównych cech tego typu osobowości jest nieustająca podejrzliwość w stosunku do innych ludzi. Osoby te często czują się wykorzystywane, a drobne uwagi ze strony otoczenia odbierają jako atak i zagrożenie. Dodatkowo, są niezwykle pamiętliwe oraz bardzo zazdrosne w stosunku do partnera.
Osobowość narcystyczna
Wszystkim dobrze znany narcyz – taka osoba skupia się wyłącznie na sobie i swoich potrzebach. Cechuje ją ogromna potrzeba bycia podziwianą, brak empatii oraz przeświadczenie o byciu kimś lepszym.
Osobowość typu borderline
Osoby te są bardzo nieprzewidywalne. Często cechuje je zmienność, brak kontroli nad gniewem oraz brak stabilności w związkach i relacjach społecznych. Mogą stanowić zagrożenie dla samych siebie ze względu na niezwykle impulsywne działania i zachowania.
Osobowość histrioniczna
Ludzie z osobowością histrioniczną często postrzegane są jako płytkie i powierzchowne. Przykładają one nadmierną uwagę do swojego wyglądu zewnętrznego oraz zachowują się w sposób prowokacyjny, pragną uwodzić oraz znajdować się w centrum uwagi.